Expositie Martelaressen van adel
Expositie Martelaressen van adel
2 november 2018 – 2 februari 2019
In het begin van de zestiende eeuw ontwikkelden zich in Europa reformatorische bewegingen die al snel in conflict kwamen met de macht van de heersende Kerk. Met Luther en Calvijn als voorgangers ontstond er een schisma in de door het Vaticaan beheerste wereld van de rooms-katholieken. Ook Twente ontkwam niet aan deze geloofsscheuring. Temidden van het opkomende protestantisme kregen de pastoors in de jaren 1540-1550 sporadisch te maken met de wederdopers, een groep gelovigen waaruit de latere doopsgezinden zijn voortgekomen. Hun invloed had aanvankelijk een beperkt karakter. Dat was vooral te wijten aan de strenge vervolgingen die op bevel van landvoogdes Maria van Hongarije werden uitgevoerd. Wie van ‘doperse sympathieën’ werd verdacht, eindigde doorgaans op het schavot, met een steen in de rivier of op de brandstapel.
Twee van deze verdachte personen, Maria van Beckum en haar schoonzuster Ursula van Werdum, woonden op het Nijenhuis in Diepenheim. Beiden waren van adel. Heimelijk hingen ze de nieuwe doperse leer aan hetgeen hun dood zou worden. In opdracht van Goossen van Raesfelt, de toenmalige drost van Twente, werden ze gearresteerd en na verhoor in Deventer opgesloten in de kerker van kasteel Twickel in Delden. Ondanks alle pogingen om de beide joffers weer terug te brengen in de schoot van de moederkerk, bleven ze volharden in hun religieuze overtuiging. Op 13 november 1544 werden de beide standvastige freules veroordeeld tot de brandstapel op het galgenveld bij Delden.
Hun executie is nadien uitvoerig bezongen in talloze martelaarsliederen. Historici en romanschrijvers zorgden er later voor dat de beide joffers niet in vergetelheid raakten. In het laatste aan Maria en Ursula gewijde boek, Martelaressen van adel, heeft auteur Henk Boom geprobeerd het kaf van het koren te scheiden als het om waarheidsvinding, feiten en fictie gaat.
Met de tentoonstelling Martelaressen van adel wordt de bezoeker een beeld getoond over de periode en de omgeving waarin de beide joffers hebben geleefd.
MARTELARESSEN VAN ADEL
2 november 2018 – 2 februari 2019
Museum Bussemakerhuis – Borne
